Ultrasone pectine-extractie uit fruit en bioafval
- Pectines zijn een veelgebruikt voedingsadditief, dat voornamelijk wordt toegevoegd vanwege de gelerende werking.
- Ultrasone extractie verhoogt de opbrengst en kwaliteit van pectine-extracten aanzienlijk.
- Sonificatie staat bekend om zijn procesversterkende effecten, die al in veel industriële processen worden gebruikt.
Pectines en pectine-extractie
Pectine is een natuurlijk complex polysacharide (heteropolysacharide) dat vooral voorkomt in de celwanden van fruit, vooral in citrusvruchten en appeldroesem. Hoge pectinegehaltes worden gevonden in de schillen van zowel appel- als citrusvruchten. Appelpulp bevat 10-15% pectine op basis van droge stof, terwijl citrusschillen 20-30% pectine bevatten. Pectines zijn biocompatibel, biologisch afbreekbaar en hernieuwbaar en hebben geweldige gelerende en verdikkende eigenschappen, waardoor ze een zeer gewaardeerd additief zijn. Pectines worden veel gebruikt in voedingsmiddelen, cosmetica en farmaceutische producten als reologiemodificator, zoals emulgator, geleermiddel, glansmiddel, stabilisator en verdikkingsmiddel.
Conventionele pectine-extractie voor industriële toepassingen wordt uitgevoerd met behulp van zuurgekatalyseerde processen (met salpeterzuur, zoutzuur of zwavelzuur). Zuurgekatalyseerde extractie is het meest gebruikte proces in de industriële pectineproductie, omdat de andere extractietechnieken zoals direct koken (60-100ºC) gedurende maximaal 24 uur en een lage pH (1,0-3,0) traag zijn en een laag rendement hebben en thermische degradatie van de geëxtraheerde vezel kunnen veroorzaken. De zuurgekatalyseerde extractie heeft echter ook nadelen: De ruwe zure behandeling veroorzaakt depolymerisatie en verestering van de pectineketens, wat de pectinekwaliteit negatief beïnvloedt. De productie van grote hoeveelheden zuur afvalwater vereist nabewerking en een dure recyclingbehandeling, wat het proces belastend maakt voor het milieu.
Ultrasone pectine-extractie
Ultrasone extractie is een milde, niet-thermische behandeling die wordt toegepast op veel voedselprocessen. Bij de extractie van pectines uit fruit en groenten produceert ultrasone extractie pectine van hoge kwaliteit. Ultrasoon geëxtraheerde pectines blinken uit door hun gehalte aan anhydrouronzuur, methoxyl en calciumpectaat en de mate van verestering. De milde omstandigheden van de ultrasone extractie voorkomen thermische afbraak van de warmtegevoelige pectines.
De kwaliteit en zuiverheid van pectine kan variëren afhankelijk van het anhydrogalacturonzuur, de veresteringsgraad en het asgehalte van de geëxtraheerde pectine. Pectine met een hoog moleculair gewicht en een laag asgehalte (minder dan 10%) met een hoog gehalte aan anhydrogalacturonzuur (meer dan 65%) staat bekend als pectine van goede kwaliteit. Aangezien de intensiteit van de ultrasone behandeling zeer nauwkeurig kan worden geregeld, kunnen de eigenschappen van het pectine-extract worden beïnvloed door de amplitude, extractietemperatuur, druk, retentietijd en het oplosmiddel aan te passen.
Ultrasone extractie kan worden uitgevoerd met verschillende oplosmiddelen zoals water, citroenzuur, salpeterzuuroplossing (HNO3pH 2,0), of ammoniumoxalaat/oxaalzuur, waardoor het ook mogelijk is om sonificatie te integreren in bestaande extractielijnen (retro-fitting).
- hoge geleercapaciteit
- goede dispersie
- pectine kleur
- calciumrijk pectaat
- minder degradatie
- milieuvriendelijk
Fruitafval als bron: Ultrasoon geluid met hoge prestaties is al met succes toegepast om pectines te isoleren uit appeldroesem, schillen van citrusvruchten (zoals sinaasappel, citroen, grapefruit), druivenpulp, granaatappel, suikerbietenpulp, drakenvruchtenschillen, cactusvijgklompjes, passievruchtenschillen en mangoschillen.
Pectine neerslag na ultrasone extractie
Het toevoegen van ethanol aan een extractoplossing kan helpen om pectine af te scheiden door middel van een proces dat precipitatie wordt genoemd. Pectine, een complexe polysacharide die voorkomt in de celwanden van planten, is onder normale omstandigheden oplosbaar in water. Door echter het oplosmilieu te veranderen door ethanol toe te voegen, kan de oplosbaarheid van pectine worden verminderd, waardoor het uit de oplossing neerslaat.
De chemie achter het neerslaan van pectine met ethanol kan worden verklaard door drie reacties:
- Verstoring van waterstofbruggen: Pectinemoleculen worden bij elkaar gehouden door waterstofbruggen, die bijdragen aan hun oplosbaarheid in water. Ethanol verstoort deze waterstofbruggen door met watermoleculen te concurreren voor bindingsplaatsen op de pectinemoleculen. Als ethanolmoleculen de watermoleculen rond de pectinemoleculen vervangen, verzwakken de waterstofbruggen tussen de pectinemoleculen, waardoor hun oplosbaarheid in het oplosmiddel afneemt.
- Verminderde polariteit oplosmiddel: Ethanol is minder polair dan water, wat betekent dat het een lager vermogen heeft om polaire stoffen zoals pectine op te lossen. Als ethanol aan de extractoplossing wordt toegevoegd, neemt de algehele polariteit van het oplosmiddel af, waardoor het minder gunstig wordt voor pectinemoleculen om in oplossing te blijven. Dit leidt tot het neerslaan van pectine uit de oplossing omdat het minder oplosbaar wordt in het ethanol-water mengsel.
- Verhoogde pectineconcentratie: Als pectinemoleculen uit de oplossing neerslaan, neemt de concentratie pectine in de overblijvende oplossing toe. Hierdoor kan de pectine gemakkelijker van de vloeibare fase worden gescheiden door filtratie of centrifugatie.
Pectine neerslaan met ethanol is een eenvoudige en effectieve methode om pectines uit de extractoplossing te isoleren, een processtap die gemakkelijk kan worden uitgevoerd na ultrasone pectine-extractie. De toevoeging van ethanol aan de extractoplossing verandert het oplosmiddelmilieu op een manier die de oplosbaarheid van pectine vermindert, waardoor het neerslaat en vervolgens van de oplossing wordt gescheiden. Deze techniek wordt vaak gebruikt bij de extractie en zuivering van pectine uit plantaardig materiaal voor verschillende industriële en voedseltoepassingen.
- Hogere opbrengst
- betere kwaliteit
- niet-thermisch
- kortere extractietijd
- procesintensivering
- retrofitting mogelijk
- Groene extractie
Ultrasone apparaten met hoge prestaties
Hielscher Ultrasonics is uw partner voor extractieprocessen van botanische producten. Of u nu kleine hoeveelheden wilt extraheren voor onderzoek en analyse of grote volumes wilt verwerken voor commerciële productie, wij hebben de geschikte ultrasone extractor voor u. Onze ultrasone laboratoriumhomogenisators en onze bench-top en industriële sonicators zijn robuust, gebruiksvriendelijk en gebouwd voor 24/7 werking onder volle belasting. Een breed scala aan accessoires zoals sonotrodes (ultrasone sondes / hoorns) met verschillende maten en vormen, flowcellen en reactoren en boosters zorgen voor de optimale opstelling voor uw specifieke extractieproces.
Alle digitale ultrasoonmachines zijn uitgerust met een gekleurd aanraakscherm, geïntegreerde SD-kaart voor automatische gegevensprotocollering en browserafstandsbediening voor uitgebreide procesbewaking. Met de geavanceerde ultrasone systemen van Hielscher wordt een hoge processtandaardisatie en kwaliteitscontrole eenvoudig.
Neem vandaag nog contact met ons op om de vereisten van uw pectine-extractieproces te bespreken! Wij helpen u graag met onze jarenlange ervaring in ultrasone extractie en helpen u de hoogste procesefficiëntie en optimale pectinekwaliteit te bereiken!
De onderstaande tabel geeft een indicatie van de verwerkingscapaciteit van onze ultrasone machines:
Batchvolume | Debiet | Aanbevolen apparaten |
---|---|---|
10 tot 2000 ml | 20 tot 400 ml/min | UP200Ht, UP400St |
0.1 tot 20L | 0.2 tot 4L/min | UIP2000hdT |
10 tot 100 liter | 2 tot 10 l/min | UIP4000 |
n.v.t. | 10 tot 100 l/min | UIP16000 |
n.v.t. | groter | cluster van UIP16000 |
Neem contact met ons op! / Vraag het ons!

Laboratorium sonicator UP200Ht het extraheren van pectines uit grapefruitschillen met water als oplosmiddel.
Onderzoeksresultaten van Ultrasone Pectine Extractie
Tomatenafval: Om lange extractietijden (12-24 uur) in de refluxatieprocedure te vermijden, werd ultrasoonbehandeling gebruikt om het extractieproces qua tijd te intensiveren (15, 30, 45, 60 en 90 minuten). Afhankelijk van de extractietijden is de verkregen pectineopbrengst voor de eerste ultrasone extractiestap bij temperaturen van 60°C en 80°C respectievelijk 15,2-17,2% en 16,3-18,5%. Wanneer een tweede ultrasone extractiestap werd toegepast, werd de opbrengst van pectines uit tomatenafval verhoogd tot 34-36%, afhankelijk van de temperaturen en tijden.) Het is duidelijk dat ultrasone extractie de scheuring van de tomatencelwandmatrix vergroot, wat leidt tot betere interacties tussen oplosmiddel en geëxtraheerd materiaal.
De ultrasoon geëxtraheerde pectines kunnen worden gecategoriseerd als pectines met een hoog methoxylgehalte (HM-pectine) met snelle gelerende eigenschappen (DE > 70%) en een veresteringsgraad van 73,3-85,4%. n. Het calciumpectaatgehalte in ultrasoon geëxtraheerde pectine werd gemeten tussen 41,4% en 97,5%, afhankelijk van de extractieparameters (temperatuur en tijd). Bij een hogere temperatuur van ultrasone extractie zijn de calciumpectaatgehaltes hoger (91-97%) en als zodanig belangrijke parameters voor het geleervermogen van pectine in vergelijking met conventionele extractie.
Conventionele oplosmiddelextractie gedurende 24 uur geeft vergelijkbare pectineopbrengsten in vergelijking met een ultrasone extractiebehandeling van 15 minuten. Met betrekking tot de verkregen resultaten kan worden geconcludeerd dat ultrasone behandeling de extractietijd opmerkelijk verkort. De NMR- en FTIR-spectroscopie bevestigen het bestaan van overwegend veresterde pectine in alle onderzochte monsters. [Grassino et al. 2016]
Schil van passievrucht: De extractieopbrengst, het galacturonzuur en de veresteringsgraad werden beschouwd als de indicatoren van de extractie-efficiëntie. De hoogste opbrengst aan pectine verkregen door ultrasone extractie was 12,67% (extractiecondities 85ºC, 664 W/cm2, pH 2,0 en 10 min). Voor dezelfde omstandigheden werd een conventionele verwarmingsextractie uitgevoerd en het resultaat was 7,95%. Deze resultaten zijn in overeenstemming met andere onderzoeken, die melding maken van de korte tijd voor effectieve extractie van polysachariden, waaronder pectine, hemicellulose en andere in water oplosbare polysachariden, met behulp van ultrageluid. Er werd ook waargenomen dat het extractierendement 1,6 keer zo hoog was wanneer de extractie werd ondersteund door ultrageluid. De verkregen resultaten toonden aan dat ultrageluid een efficiënte en tijdbesparende techniek was voor de extractie van pectine uit de schil van passievruchten. [Freitas de Oliveira et al. 2016]
Cactusvijgklompjes: Ultrasoon geassisteerde extractie (UAE) van pectine uit Opuntia ficus indica (OFI) cladodes na verwijdering van slijmstoffen werd geprobeerd met behulp van de response surface methodologie. De procesvariabelen werden geoptimaliseerd door middel van het isovariant centraal samengesteld ontwerp om het rendement van de pectine-extractie te verbeteren. De optimale conditie die werd verkregen was: sonificatietijd 70 min, temperatuur 70, pH 1,5 en de water-materiaalverhouding 30 ml/g. Deze conditie werd gevalideerd en het resultaat van de experimentele extractie was 18,14% ± 1,41%, wat nauw aansloot bij de voorspelde waarde (19,06%). Ultrasone extractie is dus een veelbelovend alternatief voor het conventionele extractieproces dankzij de hoge efficiëntie die in minder tijd en bij lagere temperaturen werd bereikt. De pectine geëxtraheerd door ultrasone extractie uit OFI-kladden (UAEPC) heeft een lage veresteringsgraad, een hoog gehalte aan urinezuur, belangrijke functionele eigenschappen en een goede anti-radicale activiteit. Deze resultaten pleiten voor het gebruik van UAEPC als potentieel additief in de voedingsindustrie. [Bayar et al. 2017]
Druivenpulp: In het onderzoeksartikel "Ultrasound-assisted extraction of pectins from grape pomace using citric acid: A response surface methodology approach", wordt sonicatie gebruikt om pectines uit druivenpulp te extraheren met citroenzuur als extractiemiddel. Volgens de Response Surface Methodology kan de hoogste pectineopbrengst (∼32,3%) worden bereikt wanneer het ultrasone extractieproces wordt uitgevoerd bij 75ºC gedurende 60 minuten met gebruik van een citroenzuuroplossing van pH 2,0. Deze pectische polysachariden, voornamelijk samengesteld uit galacturonzuureenheden (∼97% van de totale suikers), hebben een gemiddeld moleculair gewicht van 163,9kDa en een veresteringsgraad (DE) van 55,2%.
De oppervlaktemorfologie van gesoniseerde druivenpulp laat zien dat sonificatie een belangrijke rol speelt bij het openbreken van het plantaardige weefsel en het verbeteren van de extractieopbrengst. De opbrengst die werd verkregen na ultrasone extractie van pectines onder de optimale omstandigheden (75°C, 60 min, pH 2.0) was 20% hoger dan de opbrengst die werd verkregen wanneer de extractie werd uitgevoerd onder dezelfde omstandigheden van temperatuur, tijd en pH, maar zonder ultrasone hulp. Daarnaast vertoonden pectines van ultrasone extractie ook een hoger gemiddeld moleculair gewicht. [Minjares-Fuentes et al. 2014]

Van haalbaarheidstesten tot procesoptimalisatie en industriële installatie – Hielscher Ultrasonics is uw partner voor succesvolle ultrasoonprocessen!
Literatuur/referenties
- Bayar N., Bouallegue T., Achour M., Kriaa M., Bougatef A., Kammoun R. (2017): Ultrasonic extraction of pectin from Opuntia ficus indica cladodes after mucilage removal: Optimization of experimental conditions and evaluation of chemical and functional properties. Ultrasonic pectin extraction from prickly pear cladodes. Food Chemistry 235, 2017.
- Raffaella Boggia, Federica Turrini, Carla Villa, Chiara Lacapra, Paola Zunin, Brunella Parodi (2016): Green Extraction from Pomegranate Marcs for the Production of Functional Foods and Cosmetics. Pharmaceuticals (Basel). 2016 Dec; 9(4): 63.
- Cibele Freitas de Oliveira, Diego Giordani, Rafael Lutckemier, Poliana Deyse Gurak, Florencia Cladera-Olivera, Ligia Damasceno Ferreira Marczak (2016): Extraction of pectin from passion fruit peel assisted by ultrasound. LWT – Food Science and Technology 71, 2016. 110-115.
- Antonela Nincevic Grassino, Mladen Brncic, Drazen Vikic-Topic, Suncica Roca, Maja Dent, Suzana Rimac Brncíc (2016): Ultrasound assisted extraction and characterization of pectin from tomato waste. Food Chemistry 198 (2016) 93–100.
- Krauser, S.; Saeed, A.; Iqbal, M. (2015): Comparative Studies on Conventional (Water-Hot Acid) and Non-Conventional (Ultrasonication) Procedures for Extraction and Chemical Characterization of Pectin from Peel Waste of Mango Cultivar Chausna. Pak. J. Bot., 47(4): 1527-1533, 2015.
- R. Minjares-Fuentes, A. Femenia, M.C. Garaua, J.A. Meza-Velázquez, S. Simal, C. Rosselló (2014): Ultrasound-assisted extraction of pectins from grape pomace using citric acid: A response surface methodology approach. Carbohydrate Polymers 106 (2014) 179–189.
Wetenswaardigheden
pectine
Pectine is een natuurlijk voorkomende heteropolysacharide, die vooral voorkomt in fruit zoals appeldroesem en citrusvruchten. Pectines, ook bekend als pectische polysachariden, zijn rijk aan galacturonzuur. Binnen de pectinegroep zijn verschillende polysachariden geïdentificeerd. Homogalacturonanen zijn lineaire ketens van α-(1-4)-gebonden D-galacturonzuur. Gesubstitueerde galacturonanen worden gekenmerkt door de aanwezigheid van sacharide-aanhangresiduen (zoals D-xylose of D-apiose in het geval van respectievelijk xylogalacturonzuur en apiogalacturonzuur) die zich vertakken van een ruggengraat van D-galacturonzuurresiduen. Rhamnogalacturonan I pectines (RG-I) bevatten een ruggengraat van de zich herhalende disacharide: 4)-α-D-galacturonzuur-(1,2)-α-L-rhamnose-(1. Veel rhamnose residuen hebben zijketens van verschillende neutrale suikers. De neutrale suikers zijn voornamelijk D-galactose, L-arabinose en D-xylose. De soorten en verhoudingen van neutrale suikers variëren naargelang de oorsprong van de pectine.
Een ander structureel type pectine is rhamnogalacturonzuur II (RG-II), een complexe, sterk vertakte polysacharide die minder vaak voorkomt in de natuur. De ruggengraat van rhamnogalacturonzuur II bestaat uitsluitend uit D-galacturonzuureenheden. Geïsoleerde pectine heeft een molecuulgewicht van meestal 60.000-130.000 g/mol, afhankelijk van de herkomst en de extractieomstandigheden.
Pectines zijn een belangrijk additief met vele toepassingen in voedingsmiddelen, farmaceutica en andere industrieën. Het gebruik van pectines is gebaseerd op het grote vermogen om gel te vormen in de aanwezigheid van Ca2+ ionen of een opgeloste stof bij lage pH. Er zijn twee vormen pectines: pectine met een laag methoxylgehalte (LMP) en pectine met een hoog methoxylgehalte (HMP). De twee soorten pectine worden onderscheiden door hun methyleringsgraad (DM). Afhankelijk van methylathion kan pectine ofwel hoogmethoxy pectine zijn (DM>50) of pectine met een laag methoxygehalte (DM<50). Pectine met een hoog methoxygehalte wordt gekarakteriseerd door het vermogen om gel te vormen in een zuur medium (pH 2,0-3,5) in de veronderstelling dat sucrose in een concentratie van minstens 55 wt% of hoger aanwezig is. Pectine met een laag methoxygehalte kan gel vormen over een groter pH-bereik (2,0-6,0) in aanwezigheid van een tweewaardig ion, zoals calcium.
Wat de gelering van pectine met een hoog methoxygehalte betreft, vindt de verknoping van pectinemoleculen plaats door waterstofbruggen en hydrofobe interacties tussen de moleculen. Bij pectine met een laag methoxygehalte wordt gelering verkregen door de ionische koppeling via calciumbruggen tussen twee carboxylgroepen die behoren tot twee verschillende ketens die dicht bij elkaar liggen.
Factoren zoals pH, aanwezigheid van andere opgeloste stoffen, molecuulgrootte, mate van methoxylering, aantal en positie van zijketens en ladingsdichtheid op het molecuul beïnvloeden de gelerende eigenschappen van pectine. Er worden twee soorten pectines onderscheiden met betrekking tot hun oplosbaarheid. Er is in water oplosbare of vrije pectine en in water onoplosbare pectine. De oplosbaarheid van pectine in water hangt samen met de polymerisatiegraad en de hoeveelheid en positie van de methoxylgroepen. In het algemeen neemt de wateroplosbaarheid van pectine toe met afnemend moleculair gewicht en toename van veresterde carboxylgroepen. pH, temperatuur en het type opgeloste stof beïnvloeden echter ook de oplosbaarheid.
De kwaliteit van commercieel gebruikte pectine wordt meestal meer bepaald door de dispergeerbaarheid dan door de absolute oplosbaarheid. Als droge poedervormige pectine aan water wordt toegevoegd, vormt het zogenaamde “Visogen”. Deze vissenogen zijn klonters die ontstaan door de snelle hydratatie van het poeder. “Visoog” klonters hebben een droge, niet bevochtigde pectinekern die bedekt is met een zeer gehydrateerde buitenlaag van nat poeder. Zulke klonters zijn moeilijk goed nat te maken en ze dispergeren maar heel langzaam.
Gebruik van pectines
In de voedingsindustrie wordt pectine toegevoegd aan marmelades, fruitspreads, jam, gelei, dranken, sauzen, diepvriesproducten, snoepgoed en bakkerijproducten. Pectine wordt gebruikt in banketbakkersgelei om een goede gelstructuur en een zuivere bite te geven en om een goede smaak vrij te geven. Pectine wordt ook gebruikt om zure eiwitdranken te stabiliseren, zoals drinkyoghurt, om de textuur, het mondgevoel en de pulpstabiliteit in dranken op basis van sappen te verbeteren en als vetvervanger in gebakken producten. Voor caloriearme/ caloriearme producten worden pectines toegevoegd als vet- en/of suikervervanger.
In de farmaceutische industrie wordt het gebruikt om het cholesterolgehalte in het bloed en gastro-intestinale aandoeningen te verlagen.
Andere industriële toepassingen van pectine zijn onder andere de toepassing in eetbare films, als emulsiestabilisator voor water/olie-emulsies, als reologiemodificator en weekmaker, als vulmiddel voor papier en textiel enz.
Bronnen van pectine
Hoewel pectine kan worden gevonden in de celwanden van de meeste planten, zijn appeldroesem en sinaasappelschillen de twee belangrijkste bronnen van commercieel geproduceerde pectines, omdat hun pectines van hoge kwaliteit zijn. Andere bronnen vertonen vaak een slecht geleergedrag. Van fruit staan, naast appel en citrusvruchten, perziken, abrikozen, peren, guaves, kweepeer, pruimen en kruisbessen bekend om hun hoge hoeveelheid pectine. Van de groenten staan tomaten, wortelen en aardappelen bekend om hun hoge pectinegehalte.
tomaat
Miljoenen tonnen tomaten (Lycopersicon esculentum Mill.) worden jaarlijks verwerkt tot producten zoals tomatensap, -pasta, -puree, ketchup, -saus en -salsa, waardoor grote hoeveelheden afval ontstaan. Tomatenafval, verkregen na het persen van tomaten, bestaat uit 33% zaad, 27% schil en 40% pulp, terwijl gedroogde tomatenpulp 44% zaad en 56% pulp en schil bevat. Tomatenafval is een geweldige bron voor de productie van pectines.